Diyet Yemekleri Hazırlamada Sağlıklı Pişirme Yöntemleri
Haşlama
Bol kaynayan suda haşlama yöntemi
Kaynar derecedeki (kaynamayan )suda, ağır ağır haşlama yöntemi
Buharda pişirme yöntemi
Kendi suyunda pişirme yöntemi
Izgarada (grille) pişirme yöntemi
Bol Kaynayan Suda Haşlama Yöntemi
Bu yöntem, genellikle pişmesi için uzun süre gereken kuru baklagiller, patates, havuç gibi sebzelerde kullanılır. Bu pişirme yöntemi dışında et suları, bazı soslar, sert etler, kümes hayvanları, av hayvanları, pilav, makarna, yumurta, çorba, kabuklu deniz ürünlerinin pişirilmesinde de kullanılır. Pişirme ısısı 100 0C olmalıdır. Bouilli pişirme, hem sıcak su ile hem de soğuk su ile yapılabilir. Tencereye soğuk su koyulur ve tencere ateşe oturtulur.
Suyun ısınması beklenmeden, yiyecekler içine atılır. Tencerenin kapağı kapatılır ve pişme süresince kapak kapalı tutulur. Böylece haşlanan yiyeceklerin suyu emmesi sağlanır. Ayrıca yiyeceklerin dış yüzeyinde, sertlik ve sıkılık oluşması önlenmiş olur.
Kurubaklagiller haşlanmadan önce 8-10 saat ıslatılmalıdır. Pişirilirken karbonat vb. maddeler kesinlikle kullanılmaz. Haşlama suyuna tuz atılmaz. Su miktarı sebzelerin üzerini örtecek kadar olmalıdır.5
Taze fasulye, bezelye, bakla, ıspanak, karnıbahar, brüksel lahanası, patlıcan, kabak, patates vb. sebzeler hafif tuzlu suda haşlandıktan sonra, tereyağı ilave edilerek et, tavuk, balık yemeklerinin yanında garnitür olarak kullanılabilirler.
Sebze püreleri; haşlanarak pişirilen sebzeler blendırdan geçirildikten sonra, katkı maddeleri ilave edilerek hazırlanıp garnitür olarak kullanılabilir.
Taze mısır taneleri haşlanıp süzülür ve tuzlanır. Izgara etlerin ve soslu et yemeklerinin yanında garnitür olarak kullanılır.
Haşlanarak hazırlanan sebzeler; Izgarada pişen et, tavuk ve balık yemeklerinin yanında, diyet mutfağında, sos ile pişirilen et yemeklerinin yanında servis
yapılabilirler.
Pilav, haşlama veya suya salma tekniği ile pişirilir.
Salma Pilav Hazırlanışı:
Ölçülü su ocağa konur (1 ölçü pirinç için 2 ölçü su olacak şekilde).
Pirinç ayıklanır, yıkanır, ıslatılır.
Ölçülü suya pirinç salınır.
Pilav, bir taşım kaynayınca ocak ısısı kademeli olarak azaltılır. İlk 5 dakika harlı, 5 dakika orta, 5 dakika hafif ateşte pişirilmesi uygundur.
Pilav pişme esnasında karıştırılmaz. Hem pirinç taneleri ezilir ve kırılır hem de pirincin nişastasının suya geçerek, pilavın lapa olmasına neden olur.
Eğer pilavınızın daha beyaz olmasını isterseniz; bir kaç damla limon suyunu, pişme esnasında pilavın suyuna ilave edebilirsiniz. Suyunu çeken pilavın pirinç tanelerinin, bir çatal yardımı ile yumuşak olup olmadığını kontrol ediniz.
Pirinç taneleri hâlâ tıkır tıkır ise biraz sıcak su gezdirebilirsiniz.
Tuzunu arzuya göre ayarlayınız.
Üzerine diyete uygun yağı kızdırarak gezdiriniz.
Kaynama işlemi gerçekleşmeden ocağın ısısı azaltılırsa pilavın dibi tutar.
Kaynar Derecedeki (Kaynamayan) SudaAğır Ağır Haşlama Yöntemi
Hızlı kaynama ile zarar görecek besinlere, bu yöntem ile haşlama yapılır. Bu yöntem için derince bir kap ve su gereklidir. Su miktarı, içine atılacak yiyeceğin üzerini geçecek kadar olmalıdır. Su kaynatılır. İçine pişirilecek yiyeceğin özelliğine göre katkı malzemeleri, tüm sebzeler için tuz konur. Su kaynadıktan sonra kaynama hareketi yok olacak şekilde ocağın ısısı düşürülür. Isı 65–85 0C olmalıdır. Sonra içine önceden ayıklanıp yıkanmış
yiyecekler atılarak pişirilir. Elma, bal kabağı, brokoli, armut, beyaz kabak bu yöntemle pişirilir. Taze enginar göbekleri, pişirildikten sonra eritilmiş tereyağı dökülerek özel et yemekleriyle servis yapılır. Bu pişirme yöntemi sebze garnitürleri dışında yumurta, balık, körpe etler, körpe kümes hayvanları, köfte çeşitlerinde de kullanılır. Krem karamelin fırında pişirilmesi de bu yöntem ile yapılır.
Buharda Pişirme Yöntemi
Buharda pişirme; yiyeceklerin özel kaplarda suya değmeden, sadece su buharında pişirilmesi yöntemidir. Türk mutfağında çok kullanılmayan bir yöntemdir. Patates, rezene, bezelye, havuç, kereviz, brüksel lahanası, karnıbahar, brokoli, kabak, taze fasülye, hindiba vb. sebzeler usulüne uygun hazırlandıktan sonra buhar tenceresine yerleştirilerek pişirilirler. Haşlayarak pişirmeye göre daha lezzetlidir. Şekli ve besin değeri de korunmuş olur. Servis yapılırken üzerine istenirse kızdırılmış tereyağı ilave edilir. Bu yöntem sebze garnitürleri dışında diyet mutfağında, kasap etleri, kümes hayvanları, balıklar gibi körpe etlerin pişirilmesinde kullanılır.
Ticarî mutfaklarda buharda pişirme amacıyla içine paslanmaz çelikten altı delikli perforeli bir tabanın yerleştirildiği paslanmaz çelik kaplar kullanılmaktadır. Tabanın altında kalan bölüme su koyulur. Tabanın yüksekliği suya değmeyecek şekilde olmalıdır. Delikli tabanın üzerine sebzeler yerleştirilir. Kapağı kapatılır. Altta yanan ateş ile suyun kaynaması sağlanır. Böylece su buharlaşır ve yiyecekler buhar sayesinde pişer. Delikli tabanların sayısı
birden fazla olabilir. Böylece hem yemek hem de onunla servis yapılacak garnitür, beraber pişirilebilir. Artık evlerde de sağlıklı olduğu düşünüldüğü için buharda pişirme yaygınlaşmaktadır. Ev için mutfak araçları üreten firmalar, buharlı pişirme kaplarını da üretip satışa sunmaya başlamışlardır. Basit bir tencerenin içine bir makarna süzgeci veya tel süzgeç konularak da buharda pişirme yapılabilir. Kapağın iyi kapanması ve yiyeceğin suya değmemesine dikkat edilmelidir.
Bu yöntemle hazırlanan sebzeler;
Haşlanmış kümes hayvanlarının yanında,
Haşlama balıkların yanında,
Haşlama etlerin yanında servis yapılırlar.
Kendi Suyunda Pişirme Yöntemi
Bu yöntem, yiyeceklerin hiç su ilave edilmeden, kendi suyunda pişirilmesi yöntemidir. Bu yöntemde kullanılacak araçların buhar kaybını önleyecek şekilde olması gerekir. Pişirme işleminin ocak üzerinde veya fırında yapılmasına göre kullanılacak araçlar değişiklik gösterir. Fırında pişirmede kalın kenarlı tepsiler kullanılır. Tepsilerin üzeri ya bir kapak ya da alüminyum folyo ile sıkıca kapatılır. Çelik kulplu tava ve yayvan tencereler de fırında pişirme için kullanılabilir. Yiyecek ocak üzerinde pişirilecekse yiyeceğin miktarına göre bir tencere kullanılır. Ete su eklenmez, kendi suyu ve eklenen sebzelerin suyu ile beraber pişer. Kuzu eti ve
Güveç yemeklerinde kullanılır. Ispanak, pırasa, biber, kabak, taze fasulye, salatalık, brokoli, marul, pazı, rezene, arpacık soğan, taze soğan mantar yapılacak garnitüre göre hazırlandıktan sonra yağ, tuz, domates, biber vb. ilavelerle çok hafif ateşte (fırın kullanılırsa 120–140 0C) kapağı kapatılarak pişirilir. Suyu çektirilir ve servis edilir.
Bu yöntem ile hazırlanan sebzeler;
Izgarada pişen et, tavuk, balık yemekleriyle servis yapılır.
Zeytinyağlı sebze yemekleri bu yöntemle hazırlanabilir. Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Noktalar
Pişme için su eklenmez.
Yiyecekler mutlaka üzerleri kapalı olarak pişirilirler.
Pişirme düşük ısıda (kısık ateşte) olmalı.
Pişmeyi kolaylaştırmak için yağ, domates kullanılabilir.8
Izgarada (Grille) Pişirme Yöntemi
Izgara pişirme yöntemidir. Aslında meşe kömüründe mangal yapılır. Elektrikli veya gazlı ızgaralarda kullanılmaktadır. Yiyeceklerin ızgarada pişirilmesi yöntemine grille pişirme yöntemi denir. Grille pişirme yöntemi sebze
garnitürlerinin yanı sıra özel etlerin, körpe kümes hayvanlarının, balıkların ve köfte çeşitlerinin pişirilmesinde kullanılır. Bonfile, Contre filet ve bunlardan çıkarılan etler, T Bone steak, Kuzu eti (Pirzola, but, şiş), Süt, dana pirzolası, Kebaplar, Dana ve kuzu sakatatları, Piliç ızgara, Şiş kebap ve köfteler, Bıldırcın gibi av kuşlarının pişirilmesinde kullanılır.
Grille Pişirmeden iyi Sonuç Alabilmek için;
Yiyecek daima önceden ısıtılmış teller üzerine konulmalıdır. Soğuk tele hem yiyecek yapışır hem de yavaş yavaş ısınan ızgarada et istenildiği gibi pişmez, kendine has suyunu salar, kurur ve lezzetsiz olur. Izgaranın ısısı büyük parçalar için 150 0C, küçük parçalar için 250 0C olmalıdır.
Izgarada pişen yiyecekler, mutlaka pişme sırasında belli aralıklarla yağlanmalıdır. Aksi takdirde yiyecek kurur. Yağlanması için sıvı yağ (genellikle ayçiçek yağı) kullanılır.
Bazı yiyecekler una bulanarak ızgara yapılmalıdır. Böylece yiyecek pişme sırasında su salmaz ve parçalanmaz.
Yiyecekler ızgarada pişerken sık sık çevrilirse su ve besin değerini kaybeder. Bu nedenle bir tarafı pişmeden diğer tarafı çevirilmemelidir. Çevirirken delici aletler (bıçak, çatal vb.) kullanılmamalıdır.
Izgarada her yiyecek gubu için ayrı yerler olmalıdır.
Kömürlü ızgarada meşe kömürü kullanılmalıdır. Yiyeceğin tuzu ya son anda eklenip ızgaraya konulur ya da piştikten sonra ilave edilmelidir.